fabryka_wdek

Reklama – dla jednych mroczny obiekt pożądania, dla innych powód do szybkiego sprawdzenia oferty programowej wszystkich stacji telewizyjnych w przerwie filmu. Choć nie każdy ją ceni, wszyscy jesteśmy podatni na jej wpływ, a sam przekaz reklamowy towarzyszy nam od najmłodszych lat. Zobacz jak kształtowała się reklama na polskim rynku!

Reklama dźwignią handlu

Reklama narodziła się już w starożytności, głównie za sprawą heroldów, którzy donośnym głosem zachwalali różne produkty. Sama nazwa wywodzi się z języka łacińskiego „reclamo” i oznacza krzyczenie do kogoś. Do dzisiaj taka forma reklamy istnieje, bowiem na targach czy jarmarkach można spotkać osoby, które w taki sposób próbują ściągnąć klientów, często zresztą skutecznie wszystko zależy od ekspresji i wiarygodności mówcy. W Polsce reklama zaczęła się rozwijać od drugiej połowy XIX wieku to właśnie wtedy zaczęto wprowadzać różnorodne środki reklamy, z których do dziś korzystają agencje reklamowe czy firmy. Porównując ilość i zróżnicowanie reklam stworzonych w ubiegłym stuleciu o dziwo, były one dość zbliżone do tych, z którymi mamy styczność dziś. Niektóre z nich powstawały w pracowniach artystycznych, inne wykonywano na szeroką skalę według modnego szablonu. Niegdyś zaproszenie na otwarcie sklepu czy do poznania nowych produktów oraz skorzystania z korzystnych rabatów odbywało się drogą tradycyjną.

tokalon_puder1

Wraz z rozwojem technologii, zmieniały się również formy przedstawiania produktów lub usług. Większe firmy, które miały też wyższe dochody, mogły pozwolić sobie na reklamę w radiu i telewizji, jednak te posługujące się znacznie mniejszym lub zerowym budżetem musiały uciekać się do innych form promocji. Wiedziano wtedy, jak ważnym punktem jest reklama samo powiedzenie „Reklama dźwignią handlu” funkcjonuje już od czasów PRL-u. I tak, reklamy można było umieścić na plakatach, oferowano rabaty do sklepów, zaczęto posługiwać się także marketingiem szeptanym czy rozdawać pierwsze ulotki, często własnego projektu.

 

W cenie był humor, znane motywy kulturowe, gry językowe i graficzne (często w stylu retro), wykorzystanie znanych i lubianych twarzy (np. aktorów, piosenkarzy czy polityków). Ponadto aby pozyskać nowych klientów bądź dotrzeć do obecnych, namiętnie uciekano się do ogłoszeń zwanych insertami. Pojawiały się one w prasie, w katalogach przedsiębiorstw, w księgach adresowych czy po prostu na słupach ogłoszeniowych i witrynach sklepowych. Okna wystawowe pełniły funkcję pewnego rodzaju wizytówki atrakcyjnie zaaranżowane wystawki produktów przyciągały klientów. W niektórych większych miastach, np. w Krakowie organizowano nawet konkursy na najlepszą aranżację sklepowych czy zakładowych witryn. Poza wymienionymi miejscami, anonse pojawiały się również w książkach telefonicznych, kalendarzach, na samochodach czy autobusach. Reklamy muzyczne i filmowe można było spotkać na płytach winylowych czy ekranach sal kinowych. Od współczesnych różniły się przede wszystkim długością, ponieważ potrafiły trwać nawet kilkanaście minut.

Adresaci reklam dawniej

Reklamy miały się szczególnie dobrze w latach 90., kiedy w Polsce doszło do transformacji zarówno pod względem ustrojowym, jak i ekonomicznym. Ludzie wówczas otwierali się na nowe produkty, zmieniali swoje tendencje zakupowe, wyposażali w nowe innowacyjne i jeszcze nie tak dawno niedostępne sprzęty – wraz z coraz większymi możliwościami wyboru, rozwijała się również reklama. Przekazy reklamowe były kierowane głównie do kobiet to one zajmowały się domem, interesowały modą, urodą, zdrowiem czy po prostu domowymi zakupami i miały więcej czasu na zapoznanie się z ofertami zamieszczanymi chociażby w prasie. Doskonale wpisującymi się w dawne standardy i stereotypy reklamami są te z lat 40., 50. i 60. kreowane przez takie marki jak Lider czy Budweiser (doskonale traktowały o pozycji społecznej kobiet). Warto wspomnieć, że w tym ro

ku – z okazji Dnia Kobiet – legendarny producent piwa zaktualizował kreacje, dostosowując je do obecnych czasów i postrzegania kobiet, a tym samym rozpoczął symboliczną walkę z seksizmem i stereotypami.

Przemyslawka-zestaw1

Przykłady dawnych reklam

 

Niegdyś sama struktura reklamy była bardzo prosta przedstawiano w niej opis i szereg korzyści związanych z produktem, zawierano obietnicę skuteczności i widocznych efektów, a w konsekwencji zachęcano do jego zakupu. Oprócz atrakcyjnej oprawy graficznej, przywiązywano uwagę do treści taka formuła reklamy trafiała do Polaków, którzy wcześniej nie mieli styczności z taką formą przekazu i nawet nie wyobrażali sobie, że będą mogli posiadać tak rozmaite produkty. W reklamie często wykorzystywano emocje, a także atrakcyjne rysunki – najpierw czarno-białe (Przemysławka, Persil, Tokalon), a później kolorowe (Orientine), często też tworzono chwytliwe hasła (Margaryna Kasia, Okocim) czy długo trwające serie (Fa), których nie sposób byłoby zapomnieć. Warto podkreślić, że reklama produktu wykorzystywała również piosenki (Mydełko Fa, 10 w Skali Beauforta, Flips, Wedel, Star Foods), a także była w telewizji (Polena 2000, Henkel, Bonduelle) itp.

 

Nowe czasy, nowe możliwośc

Jak twierdzi Iwona Kawalla z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, w 1906 roku powstał pierwszy poradnik reklamy w Polsce. Od tego czasu wszystko zmieniło się diametralnie. Dzisiaj na rynku możemy znaleźć rozmaite poradniki marketingowe, a także materiały dedykowane danym branżom. Możecie brać udział w warsztatach i szkoleniach, korzystać z rozmaitych narzędzi. Jeśli posiadacie większy budżet to po prostu możecie skorzystać z usług agencji reklamowych czy marketingowych. Jeżeli tylko chcemy rozwijać swój biznes, pamiętajmy o tym, jak ważna jest też w naszych działaniach reklama!